Có được lập di chúc để lại tài sản cho người ngoài?

5 months ago

Thông thường, người có tài sản sẽ muốn để lại di sản cho người thân thừa kế sau khi chết. Tuy nhiên, cũng có không ít trường hợp muốn để lại tài sản cho người ngoài (như bạn bè, các tổ chức xã hội,...). Đây là những người không có cùng quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng. Để hiểu rõ vấn đề này, mời bạn tham khảo bài viết dưới đây.

1. Có được lập di chúc để lại tài sản cho người ngoài?

Di chúc là văn bản thể hiện tâm nguyện định đoạt tài sản của người có tài sản sau khi chết. Có thể thấy, việc bạn muốn để lại di sản cho người khác hoàn toàn là quyền của bạn, bạn có toàn quyền trong việc để lại tài sản của mình (thuộc quyền sở hữu của bạn) cho người thừa kế.

Pháp luật không hạn chế người thừa kế theo di chúc, vì di chúc là ý nguyện định đoạt của người để lại di sản nên pháp luật luôn tôn trọng mong muốn của họ.

Do đó, người ngoài (người dưng) hay người nhà cũng đều có quyền nhận thừa kế nếu người để lại di sản mong muốn mà không ai có quyền ngăn cấm, cản trở.

Tuy nhiên, phải lưu ý rằng, việc để lại tài sản bằng di chúc chỉ có hiệu lực khi bản di chúc hợp pháp. Cụ thể:

- Người lập di chúc phải minh mẫn, sáng suốt trong quá trình lập di chúc, không bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép;

- Nội dung di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội, hình thức không trái quy định của pháp luật;

- Không vượt quá phạm vi quyền định đoạt, tức là người lập di chúc chỉ được quyền định đoạt đối với phần tài sản của họ mà không được định đoạt cả phần tài sản của người khác.

Ví dụ: tài sản trong thời kỳ hôn nhân nếu không có thỏa thuận tài sản riêng của vợ/chồng thì tài sản đó đương nhiên trở thành tài sản chung vợ chồng và mỗi người được định đoạt trong phạm vi một nửa tài sản. Trường hợp vợ hoặc chồng định đoạt toàn bộ căn nhà cho người khác thì di chúc này không thể thực hiện do vượt quá phạm vi định đoạt.

Bên cạnh đó, cũng phải lưu ý đến các trường hợp hưởng thừa kế mà không phụ thuộc vào nội dung di chúc, nghĩa là có một số đối tượng dù có di chúc hay không có di chúc, họ vẫn đương nhiên được hưởng một suất thừa kế theo pháp luật. Cụ thể, những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc gồm:

- Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

- Con đã thành niên nhưng mất khả năng lao động.

Như vậy, bạn hoàn toàn có thể để lại tài sản của mình cho người ngoài nếu đề cập trong di chúc nhưng người này sẽ không được hưởng trọn vẹn toàn bộ tài sản nếu bạn có những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc như đã nói trên đây.

2. Không có di chúc, người ngoài có được thừa kế tài sản?

Ngoài những trường hợp được hưởng thừa kế theo di chúc thì đối với trường hợp không có di chúc, hoặc di chúc không hợp pháp, tài sản thừa kế sẽ được xử lý như thế nào?

Trong trường hợp này, di sản sẽ được chia theo pháp luật. Cụ thể, theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, di sản sẽ được chia theo thứ tự các hàng thừa kế bao gồm:

- Hàng thừa kế thứ nhất: Vợ, chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người để lại di sản;

- Hàng thừa kế thứ hai: Ông bà nội, ông bà ngoại, anh chị em ruột của người chết, cháu gọi người chết là ông bà nội, ông bà ngoại;

- Hàng thừa kế thứ ba: Cụ nội, cụ ngoại; Bác chú cậu cô dì ruột của người chết; cháu ruột gọi người chết là bác chú cậu cô dì ruột, chắt ruột gọi người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Có thể thấy, người ngoài là người không thuộc một trong các hàng thừa kế nêu trên và do đó, nếu chia thừa kế theo pháp luật (trong trường hợp không có di chúc, di chúc không hợp pháp) thì người ngoài không được hưởng thừa kế.

Tóm lại, có thể để lại tài sản cho người ngoài theo di chúc và di chúc đó phải hợp pháp, còn nếu chia thừa kế theo pháp luật thì chỉ những người thuộc hàng thừa kế mới được hưởng di sản.

Ngoài ra, người ngoài có thể được hưởng thừa kế di sản theo hình thức di chúc miệng. Tuy nhiên, di chúc miệng phải đảm bảo đáp ứng các điều kiện hợp pháp dưới đây.

3. Điều kiện hợp pháp của di chúc

- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

- Di chúc bằng văn bản phải có công chứng, chứng thực. Trường hợp di chúc không có công chứng chứng thực phải đáp ứng các điều kiện như trên.

- Di chúc của người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

- Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

- Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Hiện nay, pháp luật chỉ quy định về hai hình thức di chúc là di chúc miệng và di chúc bằng văn bản, chưa có quy định di chúc bằng hình thức ghi hình (quay video) nên nếu bạn có ý định lập di chúc thì nên lập bằng văn bản, có công chứng hoặc chứng thực.

Lưu ý để lại cho cha mẹ một phần di sản theo quy định tại Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 nói trên để di chúc có hiệu lực (cả về nội dung và hình thức), tránh việc kiện tụng, tranh chấp sau này.

Lưu ý rằng:

- Các thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn cần kiểm tra kỹ các quy định hiện hành để đảm bảo việc lập di chúc, khai nhận di sản thừa kế thành công, tránh các tranh chấp, rắc rối không đáng có.

- Việc tìm kiếm sự tư vấn của chuyên gia pháp lý là rất quan trọng trong quá trình thực hiện các thủ tục pháp lý nhà đất. Bạn nên tham khảo ý kiến của luật sư để được hỗ trợ trong việc chuẩn bị hồ sơ, tư vấn cụ thể về trường hợp của bạn và giải quyết các vấn đề phức tạp.

Vì vậy, việc lựa chọn một đơn vị tư vấn có kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn là sự lựa chọn an toàn và hoàn hảo nhất. Bằng chuyên môn nghiệp vụ và kinh nghiệm lâu năm, chúng tôi có thể giúp bạn giải quyết vấn đề nhanh chóng, tiết kiệm chi phí, thời gian, đảm bảo an toàn.

4. Tra cứu toàn bộ thông tin BĐS tại GNha

Với mong muốn tạo nên sự khác biệt và hỗ trợ tối ưu khách hàng cách kiểm tra các thông tin pháp lý, giảm thiểu rủi ro mất tiền tỷ trong quá trình mua bán. GNha mang đến bộ công cụ 5 giải pháp kiểm tra thông tin trực tuyến, chỉ cần ngồi tại nhà cũng có thể tìm hiểu rõ ràng các thông tin về nhà đất. Tại website GNha.vn hoặc ứng dụng điện thoại GNha, bạn có thể kiểm tra MIỄN PHÍ 5 thông tin pháp lý nhà đất buộc PHẢI BIẾT:

- Thông tin quy hoạch: đất thuộc loại quy hoạch gì? Có được xây nhà ở, kinh doanh không? Diện tích đất bị quy hoạch là bao nhiêu? Diện tích đất còn lại không bị quy hoạch là bao nhiêu? Lộ giới quy hoạch bao nhiêu?

- Thông tin xây dựng: nhà được xây bao nhiêu tầng? Được xây bao nhiêu % diện tích đất? Có được xây mới hay sửa chữa cải tạo không? Có nhân viên chuyên môn xuống kiểm tra hiện trạng thực tế.

- Giá trị của BĐS: giá trị thực tế của tài sản trên thị trường, là cơ sở để tham khảo, thương lượng giữa các bên,…

- Giá khai thuế mua bán: là cơ sở tham khảo để khai thuế khi giao dịch, tránh bị huỷ hợp đồng mua bán, không cập nhật mua bán được, hoặc thậm chí bị gán vào tội trốn thuế

- Thông tin ngăn chặn: chủ sở hữu là ai? Của cá nhân hay của các đồng sở hữu? Tài sản có được phép giao dịch không, có an toàn không?

Lưu ý: Các thông tin trên web và ứng dụng chỉ có giá trị tham khảo, vì việc tổng hợp các thông tin từ hàng ngàn dữ liệu có thể có sự sai lệch. Do đó khi muốn kiểm tra chuyên sâu, có tính chính xác cao nhất, bạn nên liên hệ trực tiếp với GNha. Điều này giúp bạn tránh được những rủi ro và lừa đảo trong quá trình mua bán nhà đất.

Thông tin liên hệ

Trụ sở: 1014 Trường Sa, Phường 12, Quận 3, TP.HCM