Cha mẹ qua đời, con có được thừa kế thế vị di sản ông bà để lại?

5 months ago

Thông thường, ông bà qua đời sẽ để lại tài sản cho con của họ thừa kế. Tuy nhiên, nếu không may bố mẹ cũng không còn, lúc này các con (là cháu của ông bà) sẽ được thay vào vị trí của bố hoặc mẹ để hưởng phần di sản mà bố hoặc mẹ lẽ ra được hưởng. Trường hợp này gọi là thừa kế thế vị.

1. Thừa kế thế vị là gì?

Thừa kế thế vị được hiểu là việc các con (cháu, chắt) được thay vào vị trí của bố hoặc mẹ (ông hoặc bà) để hưởng di sản của ông, bà (hoặc cụ) trong trường hợp bố hoặc mẹ (ông hoặc bà) đã chết trước hoặc chết cùng thời điểm với ông, bà (hoặc cụ).

Ví dụ: Ông chết để lại tài sản cho cha, nhưng cha chết trước ông hoặc cùng thời điểm với ông thì phần tài sản mà cha đáng lẽ được hưởng sẽ chia cho con cái. Nếu con cái cũng qua đời thì người thừa kế sẽ là cháu.

2. Khi nào phát sinh thừa kế thế vị?

Các trường hợp thừa kế thế vị có thể phát sinh bao gồm:

- Cháu thế vị cha hoặc mẹ để hưởng phần di sản của ông bà.

- Chắt thế vị cha hoặc mẹ để hưởng phần di sản của cụ.

Lưu ý: Thừa kế thế vị chỉ phát sinh từ thừa kế theo pháp luật mà không phát sinh từ thừa kế theo di chúc.

Nói một cách đơn giản, nếu cha/mẹ chết trước hoặc cùng thời điểm với ông/bà hoặc cụ thì phần di chúc (nếu có) định đoạt tài sản cho cha, mẹ sẽ vô hiệu. Phần di sản này sẽ được chia theo pháp luật và lúc này cháu (chắt) mới được hưởng thừa kế thế vị.

Như vậy, để đảm bảo quyền lợi của mình, bạn cần lưu ý những điều sau đây:

- Trường hợp con rơi, con riêng phải có giấy tờ xác minh huyết thống với người đã chết bằng hình thức như xét nghiệm ADN.

- Trường hợp con nuôi muốn thừa kế thế vị thì phải có giấy tờ xác nhận quyền nuôi con của cơ quan địa phương. Nếu chứng minh được việc nhận nuôi hợp pháp thì con nuôi có quyền hưởng thừa kế thế vị như con đẻ. Tức là được hưởng một phần hoặc toàn bộ tài sản của cha/mẹ lẽ ra được hưởng từ ông/bà.

3. Điều kiện hưởng thừa kế thế vị

Thừa kế thế vị là trường hợp thừa kế đặc biệt. Bởi vì, khi xét về hàng thừa kế thì họ không được hưởng di sản nhưng họ được nhận thay cho bố/mẹ của họ là những người đáng lẽ được hưởng thừa kế nếu còn sống.

Theo quy định, thừa kế thế vị chỉ phát sinh khi thỏa mãn những điều kiện sau:

- Những người thừa kế phải có quan hệ thừa kế thứ hai trong hàng thừa kế thứ nhất (quan hệ thừa kế giữa cha mẹ với con), trong đó người thế vị phải là người ở đời sau. Nghĩa là chỉ có con được thế vị cha mẹ mà không có chiều ngược lại. Người được hưởng thừa kế thế vị có thể là con đẻ hoặc con nuôi.

- Thừa kế thế vị chỉ được đặt ra khi người thừa kế chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người để lại di sản: Xét theo nguyên tắc thì không thể có trường hợp hai người chết cùng một thời điểm. Nhưng trên thực tế xảy ra có những trường hợp nhiều người chết trong một tai nạn mà không thể xác định được ai chết trước, ai chết sau. Vì vậy, buộc phải suy đoán họ chết cùng thời điểm.

Trường hợp những người có quyền thừa kế di sản của nhau đều chết cùng thời điểm hoặc được coi là chết cùng thời điểm do không thể xác định được người nào chết trước thì họ không được thừa kế di sản của nhau.

Pháp luật quy định như vậy để việc chia di sản thừa kế được tiến hành bình thường, không ảnh hưởng đến quyền lợi của những người thừa kế khác.

- Cháu, chắt của người để lại di sản phải còn sống hoặc chưa ra đời nhưng đã thành thai vào thời điểm ông, bà, cụ chết mới được áp dụng chế định thừa kế thế vị.

Vì thừa kế là việc dịch chuyển tài sản của những người đã chết sang cho những người còn sống. Do vậy, điều kiện để những người được hưởng thừa kế thế vị cũng là họ phải còn sống hoặc đã thành thai vào thời điểm mở thừa kế. Nếu thai nhi sinh ra và còn sống thì được hưởng phần di sản đó, nếu chết trước khi sinh hoặc ngay sau khi sinh thì phần di sản được chia cho những người thừa kế khác.

4. Tranh chấp tài sản khi thừa kế thế vị

Các tranh chấp khi thừa kế thế vị xảy ra thường xuyên do đa số người dân không nắm vững kiến thức luật thừa kế, quyền thừa kế. Không ít trường hợp tranh chấp thực tế, mâu thuẫn vì không xác định rõ ai là người được thừa kế thế vị. Hậu quả khiến cho gia đình căng thẳng, tình cảm anh/chị/em rạn nứt.

Hoặc thậm chí khởi kiện đưa nhau ra tòa, với thời gian tố tụng, xét xử kéo dài nhiều năm gây thiệt hại không nhỏ cho các bên.

Lưu ý rằng:

- Các thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn cần kiểm tra kỹ các quy định hiện hành để đảm bảo việc khai nhận di sản thừa kế thành công, tránh các rắc rối, tranh chấp không đáng có với các đồng thừa kế khác.

- Do tính phức tạp nên bạn cần phải có đơn vị chuyên môn hỗ trợ lập thủ tục khai nhận di sản để giải quyết những tranh chấp thừa kế hiệu quả, đặc biệt là tranh chấp thừa kế theo hình thức thế vị. Bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia để được hỗ trợ trong việc chuẩn bị hồ sơ, tư vấn cụ thể về trường hợp của bạn và giải quyết các vấn đề phức tạp.

- Việc lựa chọn một đơn vị tư vấn có kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn là sự lựa chọn an toàn và hoàn hảo nhất. Bằng chuyên môn nghiệp vụ và kinh nghiệm lâu năm, chúng tôi có thể giúp bạn giải quyết vấn đề nhanh chóng, tiết kiệm chi phí, thời gian, đảm bảo an toàn.

5. Tra cứu toàn bộ thông tin BĐS tại GNha

Với mong muốn tạo nên sự khác biệt và hỗ trợ tối ưu khách hàng cách kiểm tra các thông tin pháp lý, giảm thiểu rủi ro mất tiền tỷ trong quá trình mua bán. GNha mang đến bộ công cụ 5 giải pháp kiểm tra thông tin trực tuyến, chỉ cần ngồi tại nhà cũng có thể tìm hiểu rõ ràng các thông tin về nhà đất. Tại website GNha.vn hoặc ứng dụng điện thoại GNha, bạn có thể kiểm tra MIỄN PHÍ 5 thông tin pháp lý nhà đất buộc PHẢI BIẾT:

- Thông tin quy hoạch: đất thuộc loại quy hoạch gì? Có được xây nhà ở, kinh doanh không? Diện tích đất bị quy hoạch là bao nhiêu? Diện tích đất còn lại không bị quy hoạch là bao nhiêu? Lộ giới quy hoạch bao nhiêu?

- Thông tin xây dựng: nhà được xây bao nhiêu tầng? Được xây bao nhiêu % diện tích đất? Có được xây mới hay sửa chữa cải tạo không? Có nhân viên chuyên môn xuống kiểm tra hiện trạng thực tế.

- Giá trị của BĐS: giá trị thực tế của tài sản trên thị trường, là cơ sở để tham khảo, thương lượng giữa các bên,…

- Giá khai thuế mua bán: là cơ sở tham khảo để khai thuế khi giao dịch, tránh bị huỷ hợp đồng mua bán, không cập nhật mua bán được, hoặc thậm chí bị gán vào tội trốn thuế

- Thông tin ngăn chặn: chủ sở hữu là ai? Của cá nhân hay của các đồng sở hữu? Tài sản có được phép giao dịch không, có an toàn không?

Lưu ý: Các thông tin trên web và ứng dụng chỉ có giá trị tham khảo, vì việc tổng hợp các thông tin từ hàng ngàn dữ liệu có thể có sự sai lệch. Do đó khi muốn kiểm tra chuyên sâu, có tính chính xác cao nhất, bạn nên liên hệ trực tiếp với GNha. Điều này giúp bạn tránh được những rủi ro và lừa đảo trong quá trình mua bán nhà đất.

Thông tin liên hệ

Trụ sở: 1014 Trường Sa, Phường 12, Quận 3, TP.HCM