MẤT TRẮNG TIỀN TỶ, ÔM HẬN VÌ MUA NHÀ QUA GIẤY TỜ TAY
Mua nhà bằng giấy tờ tay, không công chứng, tin tưởng bạn bè bỏ qua yếu tố xác minh chính là tình trạng của nhiều người hiện nay đang rơi vào tình cảnh tiến thoái lưỡng nan, có tiếng nhưng không có nhà.
1. Mua nhà bằng giấy tờ tay là gì?
Mua nhà bằng giấy tờ tay là việc 2 bên giao dịch mua bán nhà đất nhưng không lập hợp đồng công chứng theo quy định mà chỉ tự viết, tự ký và thoả thuận với nhau. Do không có sự xác nhận của cơ quan có thẩm quyền nên giấy tờ này không có giá trị pháp lý, không được Pháp luật công nhận mà chỉ đơn thuần dựa trên sự tự thỏa thuận của 2 bên.
2. Tại sao lại có tình trạng này?
- Trước đây, khi pháp luật chưa có quy định rõ ràng, người dân thường thỏa thuận mua bán nhà, đất bằng giấy tờ tay mà không có công chứng, chứng thực. Cụ thể, trước khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực, việc mua nhà, đất bằng giấy tờ tay diễn ra rất phổ biến. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến các cuộc tranh chấp đất đai sau này.
- Mua nhà bằng hình thức này giá rẻ hơn, “né” được các khoản thuế phí. Những căn nhà này thường có giá rẻ hơn hẳn so với giá thị trường vì phần lớn bị vướng quy hoạch, chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất hoặc pháp lý không rõ ràng,… Đặc biệt là khi mua phải đất không lên được thổ cư (mua phải đất không dùng để ở) hay đất dính quy hoạch giải tỏa trắng thì người mua có thể rơi vào cảnh MẤT TIỀN NHƯNG KHÔNG CÓ NHÀ. Tuy nhiên, vì giá rẻ, ngại làm thủ tục chuyển nhượng rườm rà và 2 bên muốn “né” các loại thuế phí nên nhiều người mua nhà vẫn đánh liều, sẵn sàng chấp nhận rủi ro để có quyền sử dụng đất.
- Quá tin tưởng vào bên bán: Nhiều trường hợp mua nhà đất từ bạn bè, người quen, họ hàng. Tin tưởng nên người mua chủ quan cho rằng sẽ không xảy ra trường hợp lừa đảo, tranh chấp. Không có hợp đồng công chứng, chỉ là thỏa thuận miệng và giấy tay với những điều khoản sơ sài. Thậm chí, không ít trường hợp sau khi thực hiện giao dịch, người mua còn bị liên đới về pháp lý do tài sản đang vướng tranh chấp hoặc bị kê biên để thi hành án, bị thu hồi lại nhà trong khi tiền đã giao hết cho người bán khó thu hồi.
- Do thiếu kiến thức pháp lý, kinh nghiệm: Người mua bị dụ dỗ bởi những lời mật ngọt từ các “cò” nhà đất, từ bên bán nhà. Theo đó, sau khi người mua đã đặt cọc để giữ chỗ và thỏa thuận thanh toán theo đợt, bên bán/môi giới sẽ liên tục đưa ra những lý do xin khất hoặc chậm trễ về thủ tục hành chính để tạm thời trấn an người mua. Cuối cùng, dù đã thanh toán hết nhưng người mua vẫn chỉ có hợp đồng mua bán bằng giấy tay, sổ đỏ chưa được sang tên do không đầy đủ giấy tờ pháp lý.
3. Thiệt hại khi mua nhà bằng giấy tờ tay
- Bên bán có thể lật lọng, bán cho người khác khi thấy được giá. Như trường hợp của anh H., vì mua nhà giá rẻ ở quận Tân Phú bằng giấy tờ tay, anh bị bên bán lật lọng lấy lại nhà và bán cho người khác vì người này trả giá cao hơn. Do quyền lợi của anh không được Pháp luật bảo đảm, anh không thể lấy lại nhà, rơi vào cảnh mất tiền oan mà nhà cũng không có. Kể cả khi đòi lại được tiền, anh cũng rất chật vật để tìm nơi ở mới.
- Khi xảy ra tranh chấp, có nguy cơ mất nhà. Vì hình thức mua nhà bằng giấy tờ tay không được pháp luật công nhận nên khi xảy ra tranh chấp dẫn đến kiện tụng ra Toà, giao dịch sẽ bị huỷ bỏ. Các bên phải khôi phục lại hiện trạng ban đầu có nghĩa là trả lại cho nhau những gì đã nhận.
- Pháp luật cũng đã có quy định để gỡ rối cho những trường hợp này, cụ thể theo quy định tại khoản 2 Điều 129 Bộ Luật Dân sự 2015, khi một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch, nếu một trong các bên yêu cầu thì Toà án công nhận giao dịch có hiệu lực. Tuy nhiên, để thực hiện điều này, trên thực tế đòi hỏi rất nhiều công sức, thủ tục và thời gian. Kể cả khi bạn và người bán trước đã giao dịch mua bán nhà đất bằng giấy tay thành công, nhưng trong tương lai nếu muốn bán lại nhà đất này thì cũng rất khó khăn, chưa kể người mua cũng e ngại và không dám liều lĩnh giao dịch theo hình thức này.
- Không được thế chấp ngân hàng để vay vốn. Để thế chấp nhà đất thì bạn cần chứng minh được nguồn gốc, quyền sở hữu (sổ đỏ, sổ hồng) và các giấy tờ pháp lý của bất động sản đó. Trong khi mua nhà giấy tay thì người mua hầu hết chưa được sang tên sổ đỏ, không có đầy đủ hồ sơ pháp lý nên không đủ điều kiện để thực hiện thế chấp. Thậm chí còn có trường hợp chị U. bị người bán lừa lấy sổ hồng căn nhà đem đi thế chấp dù chị đã thanh toán đủ tiền.
4. Giải pháp mua bán nhà tối ưu
Cách an toàn nhất khi giao dịch chính là thực hiện thủ tục theo đúng quy định để bảo vệ quyền lợi của chính mình. Tuy nhiên, nếu vì nguyên nhân nào đó mà lỡ giao dịch nhà đất bằng giấy tờ tay thì bạn cũng không nên lo lắng. Hãy liên hệ GNha để chúng tôi tư vấn và đưa ra giải pháp an toàn giúp bạn hợp thức hoá giấy tờ nhà đất trên.
Ngoài ra, trước khi xuống tiền mua nhà thì bạn nên kiểm tra cẩn thận các thông tin pháp lý nhà đất để biết được tài sản có an toàn hay không, tránh mất tiền tỷ mà không đạt được mục đích. Bạn có thể tự mình kiểm tra MIỄN PHÍ 5 thông tin pháp lý quan trọng tại website Gnha.vn hoặc ứng dụng điện thoại Gnha:
- Thông tin quy hoạch: đất thuộc loại quy hoạch gì, có được xây nhà ở, kinh doanh không, diện tích đất bị quy hoạch là bao nhiêu, diện tích đất còn lại không bị quy hoạch là bao nhiêu, lộ giới quy hoạch bao nhiêu,…
- Thông tin xây dựng: nhà được xây bao nhiêu tầng, được xây bao nhiêu % diện tích đất, có được xây mới hay sửa chữa cải tạo không, có nhân viên chuyên môn xuống kiểm tra hiện trạng thực tế…
- Giá trị của BĐS: giá trị thực tế của tài sản trên thị trường, là cơ sở để tham khảo, thương lượng giữa các bên,…
- Giá khai thuế mua bán: là cơ sở tham khảo để khai thuế khi giao dịch, tránh bị huỷ hợp đồng mua bán, không cập nhật mua bán được, hoặc thậm chí bị gán vào tội trốn thuế
- Thông tin ngăn chặn: chủ sở hữu là ai, của cá nhân hay của các đồng sở hữu, tài sản có được phép giao dịch không, có an toàn không
Lưu ý: Các thông tin trên web và ứng dụng chỉ có giá trị tham khảo, vì việc tổng hợp các thông tin từ hàng ngàn dữ liệu có thể có sự sai lệch. Do đó, khi có nhu cầu kiểm tra chính xác các thông tin trên, hãy liên hệ GNha để được hỗ trợ cụ thể.